Echinacea ssp. Εχινάκια - Εχινάτσεα

Οικογένεια: Asteraceae
Περιγραφή:
Είναι φυτό φαρμακευτικό, ποώδες, πολυετές, ύψους 60- 180 cm, με διακλαδισμένη ρίζα. Ο μίσχος είναι κάθετος, διακλαδιζόμενος, τριχωτός ή άτριχος, 60-180 εκατ. ύψους. Φύλλα ωοειδή, λογχοειδή ή γραμμοειδή, οδοντωτά καλυμμένα με τρίχες. Κεφάλια πολύανθα, μεγάλα πάνω από 3,5cm. Τα άνθη είναι σαν του ηλίανθου. Περιφερειακά ανθίδια γλωσσοειδή σαρκόχροα ή με απόχρωση ερυθρό προς ροζέ, αρσενικά, τα του δίσκου αρσενοθηλυκά γόνιμα.
Είδη:
Echinacea pallida
Echinacea Paradoxa var. paradoxa: Κίτρινα άνθη.
Echinacea purpurea: είναι το πιο συχνά καλλιεργούμενο είδος.
Κλίμα –έδαφος:
Τα φυτά της Echinacea χρειάζονται περιοχές ηλιόλουστες, ενώ η Echinacea purpurea μπορεί να αντέξει πάνω από 50% σκίαση. Τα φυτά της Echinacea αντέχουν σε θερμοκρασίες από -25 0C έως και -40 0C. Η εχινάτσεα είναι από τα καλλιεργούμενα είδη που προσαρμόζονται εύκολα σε ποικίλες εδαφοκλιαματικές συνθήκες. Η Echinacea purpurea αναπτύσσεται σε pH από 6,5-7,2, ενώ η Ε. angustifolia σε πιο αλκαλικά εδάφη
Μπορεί να αναπτυχθεί και σε εδάφη με καλή αποστράγγιση, ενώ δεν μπορεί να αναπτυχθεί σε αργιλλώδη εδάφη.
Πολλαπλασιασμός
Σπόρος: Οι σπόροι συλλέγονται μετά τη δεύτερη χρονιά συνήθως τέλη καλοκαιριού αρχές φθινοπώρου. Το πότισμα της καλλιέργειας πρέπει να σταματά όταν οι σπόροι ξεκινούν να ωριμάζουν. Κατά τη συγκομιδή οι σπόροι βρίσκονται σε λήθαργο. Για να φυτρώσουν θα πρέπει να τοποθετηθούν το χειμώνα σε αδρανές υλικό (π.χ. περλίτης). Ο σπόρος κατόπιν μεταφέρεται σε σπορείο και την άνοιξη γίνεται η εγκατάσταση των σπορόφυτων στο χωράφι. (Η βλαστική ικανότητα των σπόρων κυμαίνεται γύρω στο 70% σε καλές συνθήκες).
Διαίρεση φυτών: Η συλλογή γίνεται όταν τα φυτά είναι σε λήθαργο και όταν τα φύλλα γίνονται καφέ (συνήθως Οκτώβριο). Πλένουμε τις ρίζες και διαιρούμε τους βλαστούς με το τμήμα ρίζας και τα μεταφέρουμε αμέσως σε θερμοκήπιο. Αν πρόκειται να καθυστερήσουμε τη φύτευση τότε τοποθετούμε τα φυτά μέσα σε νερό, σε δροσερό και σκιερό μέρος. Τα φυτά κατόπιν μεγαλώνουν σε θερμοκήπιο κατά τη διάρκεια του χειμώνας και μεταφέρονται στο χωράφι την άνοιξη
Η πυκνότητα των φυτών /στρέμμα έχει μεγάλη σημασία (Πολύ πυκνά φυτά μειώνεται η ανάπτυξη του ριζικού τους συστήματος). Οι αποστάσεις μεταξύ των φυτών 80 cm μεταξύ των φυτών και 40-50 cm μεταξύ των γραμμών (2500-3000 φυτά/στρ).
Καλλιεργητικές φροντίδες:
Άρδευση: Έχουν διαφορετικές αντοχή στην ξηρασία τα διάφορα είδη εχινάκιας. Η Echinacea purpurea περιέχει μεγάλη ποσότητα υγρασίας στα φύλλα της σε σχέση με τη Ε. angustifolia, E. pallida, γιαυτό και όταν καλλιεργείται πρέπει να ποτίζεται τακτικά σε σχέση με τα άλλα είδη.
Καταπολέμηση ζιζανίων: Γίνεται είτε με σκαλισματα ή με πλαστική εδαφοκάλυψη
Λίπανση: Συνήθως απαιτείται λίπανση με Ρ και Κ 7 με 15Kg/στρ. αντίστοιχα. Οργανική λίπανση με κοπριά από κότες 250kg/στρ.
Συλλογή-απόδοση:
Χρειάζονται 2 με 4 χρόνια για να ωριμάσουν οι ρίζες του. Περίοδος συλλογής τέλη Σεπτεμβρίου έως αρχές Οκτωβρίου. Τα άνθη συλλέγονται στο στάδιο της πλήρης άνθησης (τέλη Ιουλίου-αρχές Αυγούστου). Η μέγιστη παραγωγή σε ρίζες και κεφάλια ανθέων έχουμε το τρίτο έτος.
Αιθέριο έλαιο:
Η χημική σύσταση εξαρτάται από το τμήμα του φυτού που θα χρησιμοποιηθεί (φύλλα, άνθη, βλαστός και ρίζα), από το στάδιο ανάπτυξης, από τις συνθήκες ξήρανσης και αποθήκευσης και τη μέθοδο απόσταξης ή εκχύλισης που χρησιμοποιείται. Η φρέσκια δρόγη πιθανό να έχει καλύτερη απόδοση και χαρακτηριστικά από την αποθηκευμένη για μεγάλο χρονικό διάστημα γιατί μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ή υποβάθμιση κάποιων σημαντικών συστατικών. Κύριο συστατικό της Echinacea είναι το cichoric acid και αυτό το συστατικό είναι αυτό που χρησιμοποιείται σαν δείκτης για χαρακτηρισμό του είδους. Τα ενεργά συστατικά της E. angustifolia είναι flavonoids, όπως echinacoside, cynarin και alkylamides ενώ της E. purpurea είναι caffeic acid. Το polyphenol acids εμφανίζεται σε ψηλότερα ποσοστό στα άνθη σε σχέση με τα ριζώματα.
Ιδιότητες-Χρήσεις:
Είναι φυτό φαρμακευτικό. Echinacea purpurea διεγείρει το ανσιοποιητικό σύστημα και μειώνει την ένταση των συμπτωμάτων και τη διάρκεια των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Echinacea μειώνει αποτελεσματικά τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος.
Χρησιμοποιείται σαν διεγερτικό του ανοσοποιητικού συστήματος, αντιφλεγμονώδες. Η E. angustifolia παρουσιάζει ήπια αντιβιοτική δράση για Streptococcus and Staphyloccus aureus. Περιέχει χημικά συστατικά που δρουν σαν εντομοκτόνα σε κουνούπια, ενώ η echinolone διακόπτει την ανάπτυξη κάποιων εντόμων.
Συστατικά της Echinacea όπως alkamides, τα παράγωγα του caffeic acid, glycoproteins, polysaccharides, polyacetilenes έχει αναφερθεί ότι παρουσιάζουν αντιφλεγμονώδη δράση. Επίσης παρουσιάζουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση αλλά ο μηχανισμός του τρόπου λειτουργίας των δεν είναι απολύτως αντιληπτός.