Mentha ssp.- Μέντα

Mentha ssp. (Οικογένεια: Lamiaceae)

Το γένος Mentha περιέχει σημαντικό αριθμό ειδών, υποειδών και υβριδίων. Τα σημαντικότερα είναι:

§  Mentha spicata (δυόσμος)

§  Mentha aquatica

§  Mentha suaveolons

§  Mentha pulegium

§  Mentha piperita κ.α.

Μέντα - Mentha piperita Sm.

Περιγραφή:

Ποικιλόμορφο, στείρο υβρίδιο που προέρχεται από τη διασταύρωση των Mentha aquatica L. X Mentha viridis L. Στην Ελλάδα, σαν αυτοφυές εμφανίζεται σε υγρές περιοχές και υψόμετρο έως 800 m. Ποώδης, πολυετής πόα ύψους 30-90 cm. Βλαστός τετράγωνος, χρώματος σκούρου ιώδους, φύλλα έμμισχα, λογχοειδή αντίθετα εκφυόμενα, με χαρακτηριστικό χνούδι πάνω στις νευρώσεις. Σταχυόμορφη ταξιανθία με χρώμα άνθους ιώδες έως ελαφρά κοκκινωπό.

Κλίμα –έδαφος:

Ευδοκιμεί σε περιοχές θερμές και ψυχρές. Καλύτερη ανάπτυξη σε περιοχές με εύκρατο κλίμα και δροσερό καλοκαίρι. Απαιτούνται εδάφη καλά αποστραγγιζόμενα, με αρκετή υγρασία, γόνιμα, πλούσια σε οργανική ουσία και μέσης σύστασης. Καλύτερο pH ανάπτυξης 6,5-7,5. Αναπτύσσεται ικανοποιητικά και σε ελαφρώς όξινα εδάφη.

Πολλαπλασιασμός:

Α) Ριζώματα: Είναι ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος πολλαπλασιασμού της μέντας. Τα ριζώματα είναι βλαστοί υπόγειοι που αναπτύσσονται οριζόντια τα οποία φέρουν γόνατα, οφθαλμούς και φύλλα (σαν λέπια). Χρησιμοποιούνται ειδικές εκριζωτικές μηχανές για την εξαγωγή των ριζωμάτων. Μετά την εξαγωγή τους τεμαχίζονται σε μήκη 10-15 cm και φυτεύονται σε βάθος 6-7 cm. Από 1 στρέμμα παίρνουμε ριζώματα για 8-10 στρέμματα. Η εγκατάσταση της φυτείας με ριζώματα στο χωράφι γίνεται το μήνα Οκτώβριο.

Β) Μοσχεύματα: Κόβονται από το μητρικό φυτό πριν την άνθηση. Η διαδικασία παραλαβής των μοσχευμάτων είναι ίδια με εκείνη που αναφέρθηκε στο αντίστοιχο κεφάλαιο για τη λεβάντα.

Αποστάσεις φύτευσης: 60-80 cm μεταξύ των γραμμών και 20-30 cm μεταξύ των φυτών.

Καλλιεργητικές φροντίδες:

Προετοιμασία χωραφιού: Περιλαμβάνει όργωμα ακολουθούμενο από σβάρνισμα ή φρεζάρισμα με σκοπό να ψιλοχωματιστεί το έδαφος πριν την εγκατάσταση της καλλιέργειας.

Άρδευση: Είναι αρδευόμενη καλλιέργεια και απαιτεί συχνά ποτίσματα. Την περίοδο του καλοκαιριού μπορεί να χρειαστούν έως και 3 ποτίσματα την βδομάδα.

Λίπανση: Χρήση αζωτούχου λίπανσης αυξάνει την παραγωγή φύλλων.

Ζιζανιοκτονία: Με σκαλίσματα.

Εχθροί-ασθένειες: Σοβαρό πρόβλημα από βερτιλλιώσεις (Verticullum ssp.) και σκωριάσεις (Puccinia mentha). Υπάρχουν ποικιλίες όπως η "Mitcham" που μπορεί να καλλιεργηθεί μόνο για 2 χρόνια και κατόπιν τα ριζώματα πρέπει να μεταφερθούν και να εγκατασταθούν σε άλλο χωράφι.

Συλλογή – Απόδοση:

Δύο συλλογές: η πρώτη συλλογή γίνεται με την έναρξη της άνθησης (συνήθως αρχές Ιουλίου) και η δεύτερη τον Σεπτέμβριο. Απόδοση 1500-2000 κιλά/στρέμμα σε χλωρό βάρος. Συλλέγεται μηχανικά και ξεραίνεται σε θερμοκρασία 45 ⁰C. Ο λόγος χλωρής προς ξηρής μάζα  είναι (2,5-3):1.

Αιθέριο έλαιο:

Το κύριο συστατικό των αιθερίων ελαίων από καλλιεργούμενους πληθυσμούς μέντας είναι η μινθόλη, ενώ των αυτοφυών πληθυσμών είναι η μινθόλη ή η μινθόνη ή η πουλεγόνη ή το μινθοφουράνιο. Η περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο κυμαίνεται από 0,5-4% (ml/100gr ξηρού βάρους) και απαιτείται εμπορικά να περιέχει εστέρες 4,5-10% (π.χ. methyl acetate), αλκόολες (όχι λιγότερο από 44% (π.χ. menthol) και 15-32% κετόνες (π.χ. menthone).

Ιδιότητες-χρήσεις:

Παρουσιάζει σπασμολυτική και ηρεμιστική δράση λόγω του αιθερίου ελαίου αλλά πιθανά και των φλαβονοειδών. Χρησιμοποιείται σαν τοπικό ήπιο αναισθητικό, αλλά εφαρμόζεται εξωτερικά για ρευματισμούς, νευραλγίες κ.ά.. Το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται ως αρωματική ουσία σε γλυκά, καραμέλες, τσίχλες, παγωτά, οδοντόκρεμες, σε ποτά κ.λπ. Είναι πολύ καλό μελισσοτροφικό φυτό.