Οικογένεια: Lamiaceae
Είδος: Ocimum basilicum L.
Περιγραφή:
Το γένος Ocimum περιλαμβάνει κατά (Labra et al., 2004; Pushpangadan and Bradu, 1995, cf. Telci Ci et al.,2006) γύρω στα 150 είδη, ενώ οι Paton et al., 1999 (cf. Telci et al., 2006) θεωρούν ότι περιλαμβάνονται 65 είδη, ενώ άλλοι ερευνητές θεωρούν ότι υπάρχουν 35 είδη. Υπάρχει μεγάλη δυσκολία για την ταξινόμηση των ειδών εξαιτίας της ενδοειδικής μορφολογικής ποικιλότητας αλλά και του υβριδισμού που παρατηρείται κατά την καλλιέργεια. Το Ocimum basilicum είναι μονοετής, λεία ή ελαφρά χνουδωτή πόα ύψους 40-70cm. Φύλλα αντίθετα, έμμισχα, ωοειδή, πράσινα ελαφρώς οδοντωτά. Άνθη μικρά, λευκά ή λευκορόδινα σε σπονδύλους που σχηματίζουν επάκριους στάχυς. Το Ocimum basilicum χαρακτηρίζεται από υψηλή μορφολογική και βιοχημική ποικιλότητα.
Κλίμα –έδαφος:
Ο βασιλικός προτιμά περιοχές ηλιόλουστες μπορεί να αναπτυχθεί και με μερική σκίαση αλλά τα φυτά δεν είναι εύρωστα. Αναπτύσσεται σε εδάφη μέσης σύστασης, pH όξινο-αλκαλικό, πλούσια σε οργανική ουσία και καλά αποστραγγιζόμενα. Έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε νερό .
Πολλαπλασιασμός:
Α) Σπόρο: Ο βασιλικός καλλιεργείται
με απευθείας σπορά στο χωράφι (30 g σπόρου/στρ.)
σε σπορείο 6-7m2 αρχές Απριλίου (18-21 g σπόρου/στρ)
σε γλαστράκια 1 σπόρος/κυψελίδα.
Μεταφύτευση στο χωράφι με καπνοφυτευτικές μηχανές όταν τα φυτά αποκτήσουν ύψος 10-12cm. Αποστάσεις φύτευσης 60-80 cm μεταξύ των γραμμών και 25-35 cm πάνω στη γραμμή.
Καλλιεργητικές φροντίδες:
Καταπολέμηση ζιζανίων: Με σκαλίσματα και εδαφοκάλυψη.
Προετοιμασία χωραφιού: Βαθύ όργωμα, φρεζάρισμα,.
Λίπανση: Με εδαφολογική ανάλυση προσδιορίζεται η αναγκαιότητα ή μη της χρήσης λιπασμάτων.
Ασθένειες: Αδρομύκωση από τον Fusarium oxysporum f. sp. basilicum.
Άρδευση: Είναι αρδευόμενη καλλιέργεια 1φορά/πότισμα βδομάδα. Το πότισμα σταματάει 5 μέρες πριν τη συλλογή.
Συλλογή – Απόδοση:
Συλλέγεται σε πλήρη άνθηση είτε με χορτοκοπτικό (έως και 3 φορές) είτε με τα χέρια (έως και 6 φορές). Η απόδοση σε ξηρό βάρος ανά συγκομιδή 200 κιλά/στρέμμα.
Αιθέριο έλαιο:
Τα αιθέρια έλαια των φύλλων του βασιλικού περιέχουν, eugenol, eugenal, carvacrol, methyl-chavicol (estragol), limatrol, cariophyllin, ενώ τα αιθέρια έλαια του σπόρου έχουν λιπαρά οξέα και sitosterol. Τα φύλλα αυτού του είδους περιέχουν αιθέριο έλαιο (0,20-1,00%). Η ποσότητα και η ποιότητα αυτών των ελαίων επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες (φύση του εδάφους και τις ιδιότητες του, το κλίμα, το χρόνο συγκομιδής, το γενετικό υλικό κ.λπ.), με αποτέλεσμα να έχουμε διάφορους χημειότυπους: με linalool ή με methyl chavicol, ή ένα μίγμα linalool και μεθυλικού chavicol, ή ένα μίγμα linalool και eugenol, ή ένα μίγμα methyl chavicol και methyl eugenol κ.λπ.
Ιδιότητες-χρήσεις:
Ο βασιλικός χρησιμοποιείται στις βιομηχανίες τροφίμων, φαρμακευτικές, καλλυντικών και αρωματοθεραπείας.
Τα αιθέρια έλαια περιέχουν μηκυτοστατικές και αντιμικιτιακές ουσίες (ενάντια στα Candida albicans, Penicillium notatum, και Microsporeum gyseum) ή αντιμικροβιακή (ενάντια στο Staphylococcus aureus, Salmonellaenteritidis and Escherichia coli).
Η εντομοκτόνος δράση των αιθερίων ελαίων από το Ocimum basilicum στα κολεόπτερα Callosobruchus maculates, έδειξε ποσοστό θνησιμότητας 40 έως και 100% όταν το αιθέριο έλαιο του περιείχε eugenol ή methyl chavicol ως κύριο συστατικό. Politeo et al., επιβεβαίωσαν την αντιοξειδωτική ικανότητα των ελεύθερων πτητικών aglycons του αιθερίου έλαιου του βασιλικού. Έτσι, με τις αντιοξειδωτικές ιδιότητές του, ο βασιλικός βοηθά τον οργανισμό να παλέψει ενάντια στις ελεύθερες ρίζες, ρίζες που συσχετίζονται με τις διαδικασίες γήρανσης. Παρουσιάζει αγχωλυτική δράση, βοηθά στις νευρικές και συναισθηματικές διαταραχές. Παρουσιάζει σε συνδυασμό με την βιταμίνη C, το ασβέστιο και το φώσφορο, την τόνωση του νευρικού συστήματος την υγεία του δέρματος και βελτιώνει τη μνήμη.
