Pimpinella anisum L. Γλυκάνισος

Οικογένεια: Apiaceae

Είδος: Pimpinella anisum L

Περιγραφή:

Το γένος Pimpinella περιέχει 23 είδη. Ο γλυκάνισος Pimpinella anisum L είναι ετήσιο φυτό και έχει ύψος που κυμαίνεται από 30-70 cm. Το φυτό καλύπτεται με τρίχες. Η ρίζα είναι λεπτή πασσαλώδης. Τα κατώτερα φύλλα είναι απλά, μονόφυλλα, τα μεσαία τρισχιδή με τμήματα σφηνοειδή, πτερόλοβα, γραμμοειδή. Άνθη σε σκιάδια με 6-12 ακτίνες. Τα άνθη του λευκά σε ταξιανθία σύνθετης ομπρέλας με διάμετρο 3 mm. Ο γλυκάνισος είναι σταυρογονιμοποιούμενος. Ο καρπός είναι σχιζοκάρπιο 4 mm μήκους.

Κλίμα –έδαφος:

Ο γλυκάνισος απαιτεί ζεστό κλίμα και χωρίς παγετό την περίοδο ανάπτυξης του. Καλύτερο pH ανάπτυξης 6,3-7,3. Προτιμά εδάφη καλά στραγγιζόμενα, ελαφρά, γόνιμα και ασβεστούχα. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε όλα τα πεδινά και ημιορεινά μέρη της Ελλάδας.

Πολλαπλασιασμός:

Α) Σπόρο: Σπορά απευθείας στο χωράφι. Χρειάζονται 14 μέρες για να βλαστήσει ο σπόρος. Ο σπόρος πρέπει να είναι της προηγούμενης καλλιεργητικής περιόδου γιατί η βλαστική ικανότητα του είναι της τάξης του 70%. Σπόροι 3 ετών δεν βλασταίνουν. Καλύτερη θερμοκρασία εδάφους για την βλάστηση είναι από 18-21 0C. Σπέρνεται με πνευματική μηχανή 570 gr/στρ, αν σπαρεί με το χέρι απαιτείται διπλάσια ποσότητα. Οι σπόροι πρέπει να τοποθετούνται σε βάθος μέχρι 1 cm. Η σπορά μπορεί να γίνει άνοιξη ή φθινόπωρο ανάλογα με την περιοχή. Καλύτερη εποχή για την Ελλάδα είναι μέσα Μαρτίου έως τέλος Απριλίου.

Αποστάσεις μεταξύ των γραμμών 50 cm και 75 cm στα ποτιστικά.

Καλλιεργητικές φροντίδες:

Προετοιμασία χωραφιού: Όργωμα, και μετά σβάρνισμα.

Λίπανση: Χρήση αζωτούχου λίπανσης φαίνεται ότι βελτιώνει την ποιότητα και την ποσότητα των καρπών όταν χρησιμοποιείται η ενδεδειγμένη ποσότητα. Αντίθετα αν χρησιμοποιηθεί μεγαλύτερη ποσότητα μειώνεται η απόδοση.

Άρδευση: Μπορεί να καλλιεργηθεί και σε ξηρικά και σε αρδευόμενα χωράφια. Αν δεν βρέξει χρειάζονται 3 ποτίσματα, 1 μετά τη σπορά, 1 πριν την άνθηση και 1 μια βδομάδα μετά το πέρας της άνθησης.

Εχθροί-ασθένειες: 
Οι κυριότερες ασθένειες είναι ο περονόσπορος του αμπελιού (Peronospora viticola) και η σκλεροτινίαση (Sclerotinia sclerotirum). Ο γλυκάνισος προτείνεται να καλλιεργείται μαζί με άλλα είδη γιατί απομακρύνει τις αφίδες και το σκουλήκι του λάχανου.

Συλλογή – Απόδοση:

Η συγκομιδή γίνεται με θέρισμα των φυτών όταν οι περισσότεροι καρποί μιας ταξιανθίας βρίσκονται στο στάδιο της ωριμότητας (1 μήνα μετά τη γονιμοποίηση) περίπου το πρώτο 15νθήμερο του Ιουλίου. Τα φυτά αφήνονται θερισμένα για να ξεραθούν 2-3 μέρες και μετά αλωνίζονται με θεριζοαλωνιστική μηχανή. Η απόδοση σε καρπό στις ξηρικές καλλιέργειες είναι 50-100 κιλά το στρέμμα ενώ στις ποτιστικές διπλασιάζεται.

Αιθέριο έλαιο:

Το αιθέριο έλαιο παίρνεται από τον καρπό μετά από μηχανική σύνθλιψη και απόσταξη στον ατμό. Η απόδοση σε αιθέριο έλαιο κυμαίνεται από 1-4%, κουμαρίνες (umbelliprenine, umbelliferone, scolotin), λίπη (fatty acid, petroselenic acid, oleic acid, linoleic acid). Τα κύρια συστατικά του αιθερίου ελαίου είναι: trans-anethol, methychavicol και β-caryophyllene.

Ιδιότητες-χρήσεις:

Ο γλυκάνισος καλλιεργείται κυρίως για το σπόρο του. Ο σπόρος του χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό ποτών όπως ούζου και τσίπουρου. Χρησιμοποιείται σαν αρωματικός παράγοντας (ψωμιά, σούπες, κέικ, καραμέλες, επιδόρπια και σε μη οινοπνευματώδη ποτά όπως ηδύποτα), στην κοσμετολογία και στη φαρμακευτική. Το αιθέριο έλαιο του χρησιμοποιείται σαν αντισηπτικό, στις οδοντόκρεμες, για στοματικές πλύσεις, σαπούνια, λοσιόν κ.ά. Το έλαιο του παρουσιάζει ιδιότητες αντιβακτηριακές (για Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, Escherichia coli και Corynebacterium ovis), αντιμικροβιακές, αντιοξειδωτικές και ηρεμιστικές.